هر انسان یک سوم زندگی خود را به خواب اختصاص می دهد. همین یک سوم تاثیر زیادی بر نحوه گذراندن دو سوم دیگر دارد.
 
از دیدگاه کلاپارد" بروز آمرانه خواب قابل قیاس با یک غریزه است". یک دوره کامل خواب شامل پنج مرحله است. مرحله یک مرحله خواب آلودگی، سستی و به خواب رفتن است. مرحله دو شامل خواب سبک است و مرحله سه مرحله گذار به مرحله عمیق است و مرحله چهارم مرحله خواب واقعی یا عمیق است.
 
مرحله پنجم مرحله ای است که به دلیل تفاوت امواج مغز و خصیصه های الکتروفیزیولوژیکی، به آن خواب متناقض می گویند. در خواب متناقض فرد دچار حرکات سریع چشم و سست شدن تنود عضلانی می شود.
 
بسیاری از خوابدیده ها در این مرحله اتفاق می افتد. خواب کودک و بزرگسال تفاوت هایی با هم دارند. از جنبه کمی، تفاوت آشکار در نیاز خواب کودک و بزرگسال دیده می شود.
 
یک نوززاد شبانه روز به طور متوسط ۱۶ الی ۱۷ ساعت می خوابد. با بالاتر رفتن سن به تدریج نیاز به خواب کم می شود. بین سیزده تا پانزده سالگی به ۸/۵ ساعت میرسد. میزان خواب در بزرگسالی تحت تاثیر تفاوت های فردی قرار می گیرد اما به طور متوسط ۶/۵ ساعت را به عنوان معیار خواب بهنجار در نظر گرفته اند. از حدود چهار ماهگی خواب شب و روز کودک از هم جدا می شود.
 
در حدود دو سالگی اغلب کودکان از خوابیدن اکراه دارند و در برابر خوابیدن مقاومت می کنند. بسیاری از آنها نیمه های شب بیدار می شوند و این بیداری همراه با اولین رویاهایی است که می بینند و اغلب کودکان از تاریکی و تنهایی شب اظهار ترس می کنند. خواب بعد از ظهر در حدود ۴ سالگی حذف می شود و مجموع خواب به تدریج کم می شود.
 
بیداری های شبانه تا دو ماهگی کاملا بهنجارند. در نخستین هفته های زندگی، آهنگ بیداری خواب از توالی چرخه های ۴۵ دقیقه ای تشکیل شده است. همزمان با کاهش طول مدت خواب شبانه، مدت زمان چرخه های آن طولانی تر می شود. و در بزرگسالی به ۹۰ دقیقه می رسد. تقریبا از حدود سه ماهگی به خواب رفتن نوزاد کمتر با پایان شیر خوردن ارتباط دارد.
 
در حدود نه تا دوازده ماهگی کودک نخستین مخالفت های جدی با خوابیدن را ابراز می کند. با تحکیم رابطه با مادر، اطمینان و آرامش کودک بیشتر می شود و راحت تر به خواب می رود.
 
در آغوش گرفتن، صدا، حرارت و تماس مادر خواب را مملو از یک بار عاطفی می کند و به نوزاد اجازه می دهد که راحت تر بخوابد. در واقع مادر یک "محافظ" واقعی خواب نوزاد است. اگر کودک در روابط محبت آمیز با والدین یا دیگر افراد مورد علاقه اش احساس ایمنی نکند به هنگام خوابیدن اضطراب او پا بر جا می ماند و در به خواب رفتن دچار مشگل می شود.
 
خواب دیدن:
 خواب دیده ها آهنگ چرخه خواب را تعیین می کنند. در بزرگسال جوانی که ۷- ۸ ساعت می خوابد، حدود ۱۰۰ دقیقه از مجموع خواب به خواب دیده ها اختصاص پیدا می کند. و خواب صبحگاهی بیشترین زمان خواب دیده ها را در بر می گیرد.
 
خواب دیدن نوزاد:
 حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد خواب نوزاد را خواب متناقض تشکیل می دهد. یعنی می توان گفت اضافه خواب نوزاد به صورت خواب متناقض است. اگرچه فیزیولوژی خواب متناقض نوزاد شبیه به بزرگسالی است که خواب می بیند.
 
اما تصاویر خواب نوزاد مانند خواب دیدن بزرگسالان صریح و سازمان یافته نیست چون هنوز تجربه های نوزاد و ظرفیت های دیداری او محدودند. چه در مورد بزرگسال و چه در مورد نوزاد خواب دیدن برای تعادل روانی اهمیت دارند و محرومیت از آن موجب صدمه دیدن سلامت فرد می شود.

منبع:روزنامه مردم‌سالاری

نی نی بان